Analizy Przyrodnicze  są firmą specjalizującą się w badaniach z zakresu ochrony środowiska. Naszą podstawową działalnością jest wykonywanie ekspertyz, inwentaryzacji i monitoringów przyrodniczych. Rezultaty tych prac przede wszystkim umożliwiają naszym klientom uzyskanie decyzji środowiskowych niezbędnych do realizacji planów inwestycyjnych.

W naszych pracach kierujemy się przekonaniem, że rzetelne badania przyrodnicze nie tylko służą ochronie bioróżnorodności, ale są również niezbędnym elementem minimalizującym wciąż niedoceniane długoterminowe ryzyko inwestycyjne.

 

Celem naszych usług jest zachowanie równowagi między potrzebami rozwoju a wymaganiami ochrony środowiska.

Firma dysponuje dużym doświadczeniem, najnowszym sprzętem oraz  oprogramowaniem niezbędnym do wykonywania analiz i gwarantuje wszystkim klientom usługę doradczą   na najwyższym poziomie.

 

Korzyści z wyboru naszych usług:

  • Profesjonalizm i kompleksowość świadczonych usług
  • Zgodność opracowań i monitoringów z wszelkimi wytycznymi oraz wymogami  prawnymi
  • Rzetelność analiz i badań
  • Opracowania wykonywane są  w oparciu o najnowszy sprzęt i profesjonalne oprogramowanie

Najważniejszym dziedzinami, które obsługujemy, jest energetyka wiatrowa i gospodarka wodna. Wykonaliśmy monitoringi ornitologiczne lub/i chiropterologiczne dla projektów farm wiatrowych o łącznej liczbie 276 turbin i mocy 770 MW. Współtworzyliśmy strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko planów gospodarowania  wodami regionu wodnego górnej Wisły i warunków korzystania z wód wielu zlewni, w tym rzek o wyjątkowej wartości przyrodniczej jak np. Barycz i Brda. Przeprowadziliśmy badania, ekspertyzy, analizy i specjalistyczne opracowania z zakresu ochrony środowiska dla kilkudziesięciu inwestycji punktowych o różnej skali i charakterze.

Nasze doświadczenia obejmują prace na terenie niemal całego kraju, jednak większość z nich realizowaliśmy na południu Polski. Jako firma z Opolszczyzny szczególnie dobrze znamy to województwo: np.  prowadziliśmy monitoringi ornitologiczne lub/i chiropterologiczne dla 418 km² Płaskowyżu Głubczyckiego, tj. na obszarze, który stanowi  ¼ powierzchni tego mezoregionu. Wykonywaliśmy ekspertyzy dla planowanych inwestycji  na terenach nizinnych, wyżynnych oraz terenach górskich (Sudety i Karpaty), jak również na terytorium Czech w ramach ocen oddziaływań transgranicznych.

Nasi klienci

Naszymi głównymi klientami są firmy doradcze, inżynierskie i kancelarie prawne poszukujące wsparcia przy rozwiązywaniu problemów swoich klientów w obrębie zagadnień związanych z przepisami ochrony przyrody i krajobrazu. Sytuacja taka najczęściej ma miejsce w przypadku realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, a więc wymagających sporządzenia karty informacyjnej lub/i raportu prognozy oddziaływania na środowisko. Praca w charakterze podwykonawcy daje nam możliwość koncentrowania się na obszarze naszych najważniejszych kompetencji i ich ciągłe rozwijanie. Wykonujemy również usługi bezpośrednio dla firm, urzędów i osób prywatnych, jeśli potrzebują wsparcia ze strony przyrodników, co ma m.in. miejsce w przypadku inwestycji na obszarach Natura 2000, termomodernizacji budynków oraz realizacji programów rolno-środowiskowych na użytkach zielonych.

  • spalarnia  odpadów (Gdańsk-Szadółki)
  • małe elektrownie wodne (MEW) na terenach górskich i nizinnych
  • regulacja rzek o dużych wartościach przyrodniczych
  • stanica kajakowa na obszarze Natura 2000
  • ekspertyzy   ornitologiczne  i  chiropterologiczne  dotyczące projektów termomodernizacyjnych  budynków użyteczności publicznej i mieszkaniowych, na terenach miejskich i wiejskich
  • budowa schronień zastępczych dla kolonii nietoperzy
  • poszukiwanie gniazd ptaków na terenach planowanych do objęcia pracami ziemnymi w okresie lęgowym
  • Zakres naszych ekspertyz obejmuje przede wszystkim oddziaływania na wartości przyrodnicze, w tym obszary Natura 2000 (oceny habitatowe), oddziaływanie na krajobraz oraz inne zagadnienia wymagające zastosowania metod ilościowych, w szczególności LCA, analiza scenariuszy (transport), modelowanie stochastyczne oddziaływań i związanego z nim ryzyka.


Oferta

Oferujemy usługi obejmujące kompleksowe badanie środowiska przyrodniczego jak również ekspertyzy dotyczące poszczególnych jego elementów. Nasze analizy opieramy o badanie terenowe jak również dostępne materiały kartograficzne i literaturowe, oraz dostępne bazy danych o środowisku.

W naszych ekspertyzach i opracowaniach  poza komponentem przyrodniczym równie istotnym elementem jest znajomość przepisów prawa oraz metodologii badań interakcji człowiek-środowisko, zwłaszcza ocen oddziaływania na środowisko. Specjalizujemy się m.in. w wykonywaniu ocen oddziaływania skumulowanego, analizie wariantów przedsięwzięcia, ocenie istotności oddziaływania dla zachowania właściwego stanu ochrony gatunków i ich subpopulacji oraz ustalaniu optymalnych sposobów kompensacji przyrodniczych.

Zapoznaj się z naszą pełną ofertą

Inwentaryzacja botaniczna

spis florystyczny, analiza fitosocjologiczna, ekspertyza botaniczna

Inwentaryzacja botaniczna  ma na celu zidentyfikowanie lub wykluczenie na badanym terenie obecności podlegających ochronie prawnej gatunków roślin. Ekspertyza botaniczna jest też kluczowa dla ustalenia czy badany obszar lub jego część  stanowi siedlisko chronione.

Z podlegającymi ochronie prawnej walorami botanicznymi mamy najczęściej do czynienia na obszarach porośniętych trwałą roślinnością, a więc na terenach leśnych i łąkowych szczególnie na różnego rodzaju miejscach podmokłych. Chronione gatunki można również  odnaleźć  w mniej oczywistych lokalizacjach, np. na poboczach dróg lub  na terenach kopalń.

Optymalnym okresem prowadzenia badań botanicznych jest zasadniczo wiosna i wczesne lato. W przypadku niektórych siedlisk przyrodniczych, badania botaniczne prowadzone są w innych okresach (np. na łąkach zmiennowilgotnych wiele gatunków roślin rozwija się późnym latem).

Co wykonujemy?

  • spisy florystyczne gatunków rzadkich i chronionych
  • analizy fitosocjologiczne (spis i rozmieszczenie zbiorowisk roślinnych)
  • opis zaleceń ochronnych dotyczące stanowisk rzadkich i chronionych gatunków roślin i zbiorowisk oraz sposobów poprawy ich stanu

Na czym to polega?

Praca entomologa polega na aktywnym poszukiwaniu larw, poczwarek i form dorosłych owadów, jak również śladów ich żerowania. Zastosowanie mają tu dostosowane do rodzaju siedliska siatki i czerpaki entomologiczne. Niektóre gatunki odławia się pułapkami lub wabi światłem. Termin prac zależy od biologii poszczególnych owadów, jednak w przypadku większości gatunków i ich siedlisk,  dokumentacja mająca walor rzetelnego rozpoznania terenowego może być wykonana w okresie letnim, optymalnie w sierpniu, kiedy aktywna jest większość gatunków chronionych. Od tej ogólnej zasady istnieją jednak odstępstwa: rozpoznawanie roślin żywicielskich motyli może mieć miejsce na wiosnę, a poszukiwania śladów żerowania owadów ksylofagicznych można wykonać zasadniczo w każdym okresie roku.

Inwentaryzacja entomologiczna

W Polsce aktualnie ochronie ścisłej podlega 56 gatunków owadów a kolejnych 107 podlega ochronie częściowej. Najważniejsze grupy chronionych owadów to zasiedlające stare i umierające drzewa chrząszcze, łąkowe motyle, trzmiele i mrówki oraz ważki przechodzące w wodzie swój rozwój larwalny w wodzie. Do konfliktu pomiędzy planami inwestycyjnymi a wymogami ochrony gatunkowej tej grupy zwierząt może więc dochodzić w wielu miejscach i podczas realizacji różnych planów inwestycyjnych

Sytuacjami najczęściej wymagającymi konsultacji entomologicznej są:

  • wycinka starych drzew, w szczególności przydrożnych alei,
  • prace na obszarach łąkowych, bagiennych lub leśnych,
  • prace w obrębie koryta rzek lub małych zbiorników wodnych,
  • inwestycja na obszarach Natura 2000 powołanych dla ochrony populacji owadów

Co wykonujemy?

  • spisy entomologiczne gatunków rzadkich i chronionych
  • opis zaleceń ochronnych dotyczące stanowisk rzadkich i chronionych gatunków owadów

Praca entomologa polega na aktywnym poszukiwaniu larw, poczwarek i form dorosłych owadów, jak również śladów ich żerowania. Zastosowanie mają tu dostosowane do rodzaju siedliska siatki i czerpaki entomologiczne. Niektóre gatunki odławia się pułapkami lub wabi światłem. Termin prac zależy od biologii poszczególnych owadów, jednak w przypadku większości gatunków i ich siedlisk,  dokumentacja mająca walor rzetelnego rozpoznania terenowego może być wykonana w okresie letnim, optymalnie w sierpniu, kiedy aktywna jest większość gatunków chronionych. Od tej ogólnej zasady istnieją jednak odstępstwa: rozpoznawanie roślin żywicielskich motyli może mieć miejsce na wiosnę, a poszukiwania śladów żerowania owadów ksylofagicznych można wykonać zasadniczo w każdym okresie roku.

 

Na czym polegają nasze działania?

Spis florystyczny prowadzi się na podstawie obserwacji terenowych. Składa się z następujących prac:

  • Prace terenowe – inwentaryzacja  na wybranych stanowiskach w określonych miesiącach w roku.
  • Naniesienie obserwacji na mapy florystyczne przedstawiające rozmieszczenie gatunków na badanym obszarze, stanowiska roślin rzadkich, chronionych itp.
  • Przedstawienie i analiza wyników.

Analizę fitosocjologiczną  prowadzi się na podstawie obserwacji terenowych. Analiza składa  się z następujących prac:

  • Wstępne rozpoznanie roślinności dla badanego obszaru – charakter użytkowania, zbiorowiska dominujące, stan zachowania roślinności itd.
  • Zdjęcia fitosocjologiczne  dla odpowiedniej, reprezentatywnej ilości jednorodnych płatów roślinnych oraz analiza zdjęć.
  • Tabelaryczne zestawienie materiałów.
  • Wykreślanie mapy fitosocjologicznej.

Inwentaryzacja herpetologiczna

Wszystkie rodzime płazy i gady podlegają ochronie gatunkowej. Grupą szczególnie narażoną na oddziaływanie człowieka są płazy, które dokonujące okresowych sezonowych migracji. Wiosną miejscowa populacja płazów przemieszcza się z miejsc zimowej hibernacji do zbiorników wodnych, gdzie ma miejsce rozród tych zwierząt oraz rozwój ich jaj (skrzeku) i larw (kijanek). Z kolei w okresie jesiennym dorosłe osobniki przenoszą się do miejsc zimowania. Dla omawianych drobnych zwierząt szczególnie niebezpieczne są inwestycje drogowe stwarzające zagrożenie zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji. Zasadniczo każde prace ziemne obejmujące tworzenie głębokich wykopów w sąsiedztwie siedlisk wodnych stwarza ryzyko dla płazów.

Co wykonujemy?

 

  • Inwentaryzacje  terenu pod względem herpetofauny (badanie przedrealizacyjne)
  • nadzór przyrodniczy podczas prac budowlanych mający na celu wykluczenie istotnych oddziaływań na płazy i gady
  • badanie śmiertelność płazów i gadów na drogach (analizy porealizacyjne)
  • projekty prac minimalizujących oddziaływanie inwestycji na etapie budowy i eksploatacji, oraz ewentualne działania kompensujące straty  w populacjach płazów i gadów lub ich siedliskach


Eksperyzy hydrobiologiczne


Obowiązek badań i analiz dotyczących organizmów wodnych może wynikać bezpośrednio z konieczności ochrony gatunkowej, jednak częściej związana jest z wymogami ochrony wód. Zgrupowania roślin i zwierząt stanowią najważniejszą podstawę oceny ekologicznego stanu (potencjału) wód powierzchniowych, który zgodnie z postanowieniami traktatu akcesyjnego do EU powinien osiągnąć w Polsce stan dobry do końca 2015r. Na chwilę obecną zasadniczą podstawą biologicznej oceny rzek jest analiza okrzemek planktonu (peryfitonu) oraz zespołu makrofitów. Makrozoobentos i ichtiofauna pod tym względem pozostają w dużej mierze niewykorzystane, głównie ze względu na braki legislacyjne i metodologiczne (brak wskaźników i ich normalizacji), ale sytuacja ta ulega powoli zmianie. Optymalny termin badania terenowego zależy od analizowanej grupy organizmów i obejmuje zasadniczo okres wiosenny i letni. 

Co wykonujemy?

  • Badanie fitoplanktonu i fitobentosu – Indeks Okrzemkowy (IO)
  • Badanie makrofitów  - Makrofitowy Indeks Rzeczny (MIR)
  • Badanie makrozoobentosu – Wielometryczny Wskaźnik Stanu Ekologicznego Rzek
  • Badanie ichtiofauny – Europejski Wskaźnik Ichtiologiczny (EFI+)

 W trakcie pobierania prób biologicznych i odłowów jest też możliwe  przeprowadzenie badań hydromorfologicznych.

 

Monitoring chiropterologiczny

ekspertyza chiropterologiczna

Wymóg ochrony nietoperzy jest relatywnie nowym elementem wpływającym na możliwość realizacji planów inwestycyjnych. Spośród ponad dwudziestu gatunków nietoperzy rozmnażających się w kraju, wszystkie podlegają ochronie prawnej, wiele również na poziomie prawa europejskiego. Populacje nietoperzy z dwóch powodów należą do szczególnie wrażliwych na oddziaływanie człowieka. Po pierwsze, nietoperze cechuje niska rozrodczość – samice większości gatunków rodzą jedno młode w ciągu roku, czasami są to bliźnięta. Zwierzęta te nie są więc w stanie szybko „skompensować” strat w liczebności zwiększoną rozrodczością. Po drugie, większość gatunków nietoperzy jest związana z siedliskami antropogenicznymi: w okresie letnim w budynkach przebywają kolonie rozrodcze samic z młodymi, a w zimie nietoperze hibernują w budynkach, piwnicach, podziemiach fortów oraz kanalizacji burzowej miast. Na poddaszach pojedynczego budynku lub w kompleksie umocnień może przebywać do kilku procent ze znanej liczby krajowej populacji gatunku i taka też może być skala szkód związana z nawet punktowym oddziaływaniem.

Co wykonujemy?

  • Screening chiropterologiczny – wstępna ocena chiropterologiczna dla obszaru planowanej lokalizacji farmy wiatrowej
  • Raport dotyczący oddziaływania planowanej inwestycji na nietoperze
  • Roczny monitoring chiropterologiczny (farmy wiatrowe, drogi)
  • Oceny ryzyka kolizji i monitoring kolizji nietoperzy

 Ekspertyzy chiropterologiczne poprzedzające remont lub termomodernizację budynków

Ocena negatywnego oddziaływania na nietoperze od kilku lat stanowi istotny element procedur środowiskowych. Największą uwagę poświęca się nietoperzom przy planowaniu inwestycji w energetykę wiatrową. Farma wiatrowa może stanowić potencjalnie bardzo duże zagrożenie dla chiropterofauny.

Obecnie nie można uzyskać pozytywnej decyzji środowiskowej dla elektrowni wiatrowej bez przedstawienie wyników monitoringu nietoperzy. Wykonanie ekspertyz warto zalecić uwzględniając zarządzanie długofalowym ryzykiem działalności inwestycyjnej.

Wymagania dotyczące ekspertyz i monitoringów chiropterologicznych wynika z ochrony gatunkowej wszystkich gatunków nietoperzy występujących w kraju. Poza ochroną gatunkową niektóre nietoperze zostały wymienione w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, co może wymuszać dodatkowe działania na etapie planowania inwestycji.

 

Na czym polega monitoring?

Wstępem do prac jest orientacyjne rozpoznanie potencjalnej wartości terenu dla nietoperzy (screening chiropterologiczny). Staranne rozpoznanie siedlisk i potencjalnych kryjówek, w połączeniu z dostępnymi danymi literaturowymi, pozwala z dużym prawdopodobieństwie przewidzieć sposób wykorzystania terenu przez nietoperze .

Monitoring chiropterologiczny w zasadniczej części polega na prowadzeniu nocnych nasłuchów przy pomocy detektorów ultradźwięków, których wyniki pozwalają ocenić aktywność nietoperzy w powietrzu, a więc i ryzyko kolizji z nowobudowaną elektrownią wiatrową. Badania takie prowadzi się w okresie od marca do listopada.

Uzupełnieniem badań detektorowych jest poszukiwanie letnich i zimowych schronień nietoperzy. Kolonie rozrodcze można odnaleźć w czerwcu i lipcu, przede wszystkim na ciepłych poddaszach budynków, szczególnie kościołów. Od grudnia do lutego nietoperze można odnaleźć w zimowiskach, którymi są przede wszystkim podziemia o stabilnych warunkach termicznych (jaskinie, piwnice, bunkry).

 

Monitoring ornitologiczny

ekspertyza ornitologiczna

Monitoring ornitologiczny ma na celu identyfikację sposobu wykorzystywania terenu przez ptaki. Dane miejsce lub obszar może być istotne dla ptaków jako miejsce gniazdowania, żerowisko,  jak również jako trasa przelotu, miejsce odpoczynku lub miejsce koncentracji polęgowych. W zależności od charakteru przedsięwzięcia i obszaru oddziaływania wynika różny zakres koniecznych prac terenowych, które mogą obejmować różne moduły:

  • Identyfikacja  miejsc gniazdowania ptaków, szczególnie gatunków rzadkich i objętych ochroną Dyrektywą Ptasią – ekspertyza może obejmować tylko teren objęty planowanym przekształceniem lub większy obszar
  • Identyfikacja żerowisk, tras przelotów, miejsc odpoczynku i innych miejsc istotnych  dla populacji ptaków
  • Badanie intensywności przelotów ptaków w skali roku
  • Ocena wartości terenu dla awifauny w protokole MPPL

Zebrane dane pozwalają na zaplanowanie i przeprowadzenie planowanego przedsięwzięcia w sposób minimalizujący oddziaływanie na ptaki.

Co wykonujemy?

  • Raport dotyczący oddziaływania planowanej inwestycji na ptaki
  • Roczny monitoring ornitologiczny
  • Ocenę ryzyka kolizji i monitoring kolizji ptaków
  • Screening ornitologiczny – wstępna ocena ornitologiczna dla obszaru planowanej lokalizacji farmy wiatrowej

 

Na czym to polega?

Najczęstszym problemem środowiskowym podczas planowania inwestycji i prowadzenia dzielności gospodarczej jest możliwość zniszczenia miejsc lęgowych ptaków. Sytuacja taka  dotyczy  nie tylko wycinki drzew, ale również prac ziemnych i wodnych, oraz renowacji budynków.

Wysokie konstrukcje mogą szczególnie niekorzystnie oddziaływać na ptaki powodując śmiertelne kolizje lub/i odstraszać ptaki. Sytuacja taka dotyczy szczególnie elektrowni wiatrowych.

Gniazda ptaków można odnaleźć we wszystkich siedliskach, nawet z pozoru tak nieprawdopodobnych jak drapacze chmur w centrach miast, czy rozległe kopalnie odkrywkowe. Obserwacje ornitologiczne mogą być także wymagane przy termomodernizacji budynków.

Za wyjątkiem kilku gatunków łownych, w Polsce chronione są wszystkie gatunki lęgowe ptaków. Sprawia to, że z formalnego punktu widzenia identyczne konsekwencje prawne grożą za zabicie wróbla i bielika lub za zniszczenie gniazd jednego z tych ptaków. Wiele ptaków należy do gatunków wędrownych (wędrujące ptaki podlegają ochronie) i podczas przelotów ich obecność i koncentracje można odnotować w różnych miejscach.

 

Ochrona krajobrazu

Wizualizacje

Niektóre inwestycje swoim specyficznym wyglądem  wpływają na jakość krajobrazową. Przykładowo swoim wyglądem przyciągają uwagę człowieka i nadają nowy kontekst dotychczasowemu krajobrazowi zarówno naturalnemu (np. góry, lasy) jak i kulturowemu (np. obiekty sakralne).

Do takich inwestycji zaliczyć można elektrownie wiatrowe. Farma wiatrowa jest często zespołem kilku a nawet kilkudziesięciu elektrowni wiatrowych. Dodatkowo w pobliżu budowana jest infrastruktura towarzysząca tj. stacja transformatorowa, drogami dojazdowe, maszt do pomiaru prędkości wiatru.  Razem farma może zajmować dużą powierzchnię stając się  elementem dominującym w krajobrazie.

Ocena wpływu elektrowni wiatrowych na krajobraz jest kwestią bardzo subiektywną i dyskusyjną.   Lokalizacja na określonym terenie elektrowni wiatrowej ingeruje w miejscowy krajobraz. Ważne jest zbadanie jaka jest akceptowalność tych zmian w krajobrazie przez miejscową ludność. W tym celu zbiera się opinie i odczucia mieszkańców terenu sąsiadującego z planowaną elektrownią wiatrową oraz analizuje się szereg innych, dodatkowych kryteriów.

Częstym elementem przy realizacji tego typu inwestycji jest niezadowolenie władz i społeczności lokalnych z uwagi na obawy przed obniżeniem atrakcyjności regionu dla turystów.

 

Na czym to polega?

Negatywny wpływ elektrowni wiatrowej na krajobraz zmniejsza się wraz ze wzrostem odległości od inwestycji. Wytyczne mówią o czterech strefach „wizualnego oddziaływania” farm wiatrowych:

  • Strefa I – do 2 km od farmy wiatrowej – dominuje w krajobrazie. Ruch rotora jest wyraźnie widoczny dla człowieka.
  • Strefa II – od 1 do 4,5 km od farmy wiatrowej w warunkach dobrej widoczności – wyróżnia się w krajobrazie, ale nie są elementem dominującym. Ruch rotora jest widoczny, przyciąga wzrok człowieka.
  • Strefa III – od 2 do 8 km od farmy wiatrowej – widoczna, nie są „narzucającym się” w krajobrazie. Podczas dobrej widoczności można dostrzec wirujący rotor, ale turbiny robią wrażenie stosunkowo niewielkich.
  • Strefa IV – powyżej 7 km od farmy wiatrowej – niewielkich rozmiarów, nie wyróżnia się w otaczającym je krajobrazie. Ruch rotora jest niedostrzegalny.

Opracowano wytyczne mające na celu zmniejszenie potencjalnego negatywnego wpływu na krajobraz oraz negatywne podejście ze strony społeczeństwa (National Wind Coordinating Committee, 2006):

  • stosowanie w obrębie jednej farmy wiatrowej lub kilku sąsiadujących ze sobą farm wiatrowych elektrowni wiatrowych o tej samej wielkości
  • jasne kolory wież i łopat wirnika (np. szary, beżowy, ewentualnie biały) lub kolor elektrowni wiatrowych dopasowany do otoczenia wybór elektrowni wiatrowych, których wirniki składają się z trzech łopat
  • farma wiatrowa jest bardziej „przyjazna”, gdy składa się na nią mniejsza liczba turbin, ale o większej mocy niż większa liczba turbin o małej mocy
  • należy unikać lokalizowania elektrowni wiatrowych w bliskiej odległości od budynków mieszkalnych (min. 0,5 km).

Analizy Przyrodnicze

Paweł Żyła

ul. Lipowa 1A
Turawa-Marszałki

Wszystkie zdjęcia i ilustracje pochodzą ze zbiorów prywatnych lub publicznych udostępnionych na licencji CC BY 2.0

https://www.flickr.com/photos/biodivlibrary/